اطیب البیان فی تفسیر القرآن :
گفت شیطان پروردگارا حال که من رانده شدم و مشمول لعن تو تا قیامت شدم، پس مرا مهلت ده و نمیران تا روزى که بنده گان برانگیخته می شوند . امتحان بندگان که در مقابل انبیاء و ائمه و علماء و دعات حق فرمایشات الهى را ترک کنند و اطاعت شیطان کنند که کاشف از خبث سریره آنها است، چنانچه مؤمنین و مطیعین و عباد مخلصین اعتناء باو نکردند و بوظیفه خود عمل کردند، چنانچه خداوند می فرماید: از قول شیطان.
وَ قالَ: الشَّیْطانُ لَمَّا قُضِیَ الْأَمْرُ إِنَّ اللَّهَ وَعَدَکُمْ وَعْدَ الْحَقِّ وَ وَعَدْتُکُمْ فَأَخْلَفْتُکُمْ وَ ما کانَ لِی عَلَیْکُمْ مِنْ سُلْطانٍ إِلَّا أَنْ دَعَوْتُکُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لِی فَلا تَلُومُونِی وَ لُومُوا أَنْفُسَکُمْ(ابراهیم آیه ۲۶ و ۲۷٫)
و خداوند اسباب عبادت و معصیت را در دسترس بندهگان قرار داده حافظ میگوید
(صالح طالح متاع خیش نمودند گروهى این گروهى آن پسندند).
(امر دوم) در بیان مراد از وقت معلوم اخبار مختلف است در بعض اخبار دارد بین نفختین که در قرآن می فرماید:
وَ نُفِخَ فِی الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ إِلَّا مَنْ شاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِیهِ أُخْرى فَإِذا هُمْ قِیامٌ یَنْظُرُونَ (زمر آیه ۶۸٫)
و در بعض اخبار دارد بدست حضرت بقیه اللَّه در صخره بیت المقدس کشته میشود در بعضى اخبار دارد در دوره رجعت در کره آخر امیر المؤمنین جنگ با شیاطین میکند و پیغمبر صلّى اللَّه علیه و اله و سلّم از آسمان میآید و نیزه حواله شیطان میکند و کشته میشود و ما چون نمیتوانیم ترجیح بین این اخبار دهیم مىگوییم معلوم عند اللَّه.
قالَ رَبِّ فَأَنْظِرْنِی إِلى یَوْمِ یُبْعَثُونَ نظر به اینکه میدانست که یوم بعث دیگر مردن ندارد تقاضاى حیات ابدى نمود و این تقاضا کمال دلالت را دارد بر حماقت شیطان با اینکه میدانست لعن ابدى و عذاب دائمى و اینکه هر چه بماند عقوبتش بیشتر میشود تقاضاى عفو نکرد نادم نشد توبه نکرد.
گردآورنده:طیبه فدوی
منبع اصلی:
أطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج۸، ص: ۳۷(نرم افزار جامع التفاسیر)
‹ آیه۳۶بالاآیه۳۸ ›
نظرات شما عزیزان: